7-сынып Қазақ Тілі: Жаман Дос Тақырыбын Талқылау
Сәлем достар! Бүгін біз 7-сыныптың қазақ тіліндегі «Жаман дос» тақырыбын тереңірек талқылаймыз. Бұл тақырыптың маңыздылығы соншалық, өйткені дұрыс достарды таңдау біздің өмірімізге үлкен әсер етеді. Жақсы достар бізді қолдап, жақсылыққа жетелесе, жаман достар керісінше, бізді жаман жолға түсіруі мүмкін. Сондықтан, бұл тақырыпты мұқият қарастырып, жақсылап түсінгеніміз абзал.
Жаман достың белгілері қандай?
Енді, жаман достың белгілері туралы сөйлесейік. Біздің өмірімізде кімнің дос, кімнің жау екенін ажырата білуіміз керек. Жаман достардың бірнеше белгілері бар, соларды қарастырайық:
- Өзімшілдік: Жаман дос әрқашан өзінің пайдасын ойлайды. Ол сіздің проблемаларыңызға немқұрайлы қарайды және тек өзіне қатысты мәселелерді ғана талқылайды. Ондай дос сізді тек пайдалануды көздейді.
 - Өтірікшілік: Егер досыңыз сізге үнемі өтірік айтатын болса, ол жақсы дос емес. Шыншыл дос сізге шындықты айтады, тіпті ол сізге ауыр тисе де. Өтірікші достар сіздің сеніміңізді ақтай алмайды.
 - Сырттан сынау: Жақсы дос сізді қолдап, мотивация береді. Ал жаман дос сізді сырттай сынап, кемшіліктеріңізді бетіңізге басады. Ондай достар сіздің өзіңізге деген сеніміңізді жоюы мүмкін.
 - Қызғаныш: Жаман дос сіздің жетістіктеріңізге қызғанышпен қарайды. Ол сіздің қуанышыңызға ортақтаспайды және әрқашан сізді төмендетуге тырысады. Жақсы дос сіздің жетістігіңізге қуанып, мақтан тұтады.
 - Жауапкершіліксіздік: Жаман дос өз уәдесінде тұрмайды және сізге көмектесуге құлықсыз. Ол сізді қиын жағдайда тастап кетуі мүмкін. Жақсы дос әрқашан сіздің жаныңызда болып, қолдау көрсетеді.
 
Бұл белгілерді біле отырып, біз өзіміздің достарымызға мұқият қарап, кімнің жақсы, кімнің жаман дос екенін ажырата аламыз. Дұрыс дос таңдау – өміріміздің маңызды бөлігі.
Жақсы досты қалай табуға болады?
Енді, жақсы досты қалай табуға болатыны туралы сөйлесейік. Бұл да өте маңызды сұрақ, себебі өмірде жақсы достардың болуы біздің бақытымызға әсер етеді. Жақсы достар табу үшін не істеу керек?
- Ортақ қызығушылықтар: Сіздің қызығушылықтарыңыз бірдей адамдармен дос болыңыз. Егер сіз спортқа қызықсаңыз, спортпен айналысатын достар табыңыз. Егер сіз өнерге қызықсаңыз, өнермен айналысатын достар табыңыз. Ортақ қызығушылықтар сіздерді жақындастырады.
 - Адалдық: Адал адамдармен дос болыңыз. Адал дос сізге ешқашан өтірік айтпайды және сіздің сырыңызды сақтайды. Адал дос – сенімді дос.
 - Қолдау: Сізді қолдайтын адамдармен дос болыңыз. Жақсы дос сіздің жетістіктеріңізге қуанып, қиындықтарыңызға көмектеседі. Қолдау көрсететін дос – нағыз дос.
 - Сыйластық: Сізді сыйлайтын адамдармен дос болыңыз. Жақсы дос сіздің пікіріңізді құрметтейді және сізбен жақсы қарым-қатынаста болады. Сыйластық – достықтың негізі.
 - Жақсы қарым-қатынас: Сізбен жақсы қарым-қатынаста болатын адамдармен дос болыңыз. Жақсы дос сізбен ашық сөйлеседі және сізді түсінуге тырысады. Жақсы қарым-қатынас – достықтың кепілі.
 
Осы қағидаларды ұстана отырып, сіз өзіңізге нағыз достар таба аласыз. Достар – өмірдің гүлі, оларды күтіп баптау керек.
Достықты қалай сақтау керек?
Достар табу жеткіліксіз, оны сақтай білу де маңызды. Достықты сақтау үшін не істеу керек? Бірнеше кеңестеріміз бар:
- Сенім: Достарыңызға сеніңіз. Сенім – достықтың негізі. Егер сіз досыңызға сенбесеңіз, онда достық болмайды.
 - Құрмет: Достарыңызды құрметтеңіз. Құрмет – жақсы қарым-қатынастың кепілі. Егер сіз досыңызды құрметтемесеңіз, онда достық ұзаққа бармайды.
 - Қолдау: Достарыңызды қолдаңыз. Қиын жағдайда достарыңыздың жанында болыңыз. Қолдау – достықты нығайтады.
 - Кешірім: Достарыңыздың қателіктерін кешіріңіз. Бәріміз де қателесеміз. Кешірім – достықты сақтаудың жолы.
 - Уақыт бөлу: Достарыңызға уақыт бөліңіз. Достарыңызбен бірге уақыт өткізу – достықты нығайтады. Уақыт бөлу – достыққа деген көңіл бөлу.
 
Осы кеңестерді ұстана отырып, сіз өз достығыңызды сақтай аласыз. Достық – өмірдегі ең қымбат нәрселердің бірі. Оны бағалап, күте білейік.
Жаман достардан қалай аулақ болу керек?
Енді, жаман достардан қалай аулақ болу керектігі туралы сөйлесейік. Бұл да маңызды сұрақ, себебі жаман достар біздің өмірімізге зиян келтіруі мүмкін. Жаман достардан қалай сақтануға болады?
- Белгілерді білу: Жаман достың белгілерін біліңіз. Егер сіз жаман достың белгілерін білсеңіз, онда оларды тану оңай болады.
 - Шекара қою: Жаман достармен қарым-қатынасқа шекара қойыңыз. Егер сіз досыңыздың сізге зиян келтіретінін сезсеңіз, онда ол қарым-қатынасты тоқтатыңыз.
 - Сырттай бақылау: Достарыңыздың әрекеттерін сырттай бақылаңыз. Егер сіз досыңыздың әрекеттері сізге ұнамаса, онда онымен дос болу туралы қайта ойланыңыз.
 - Сенімді адамдармен сөйлесу: Егер сізде досыңыз туралы күмән болса, онда сенімді адамдармен сөйлесіңіз. Олар сізге кеңес бере алады.
 - Өзіңізді сыйлау: Өзіңізді сыйлаңыз және өзіңізге жақсылық тілеңіз. Егер сіз өзіңізді сыйласаңыз, онда сіз жаман достармен дос болмайсыз.
 
Осы қағидаларды ұстана отырып, сіз өзіңізді жаман достардан қорғай аласыз. Өзіңізді жақсы көріңіз және жақсы достармен дос болыңыз.
Қорытынды
Қорытындылай келе, жақсы дос табу және жаман достардан аулақ болу – өміріміздің маңызды бөлігі. Дұрыс достар бізді қолдап, бақытты етеді. Достықты бағалап, сақтай білейік. Осы тақырыпты талқылау арқылы біз бір-бірімізді жақсырақ түсініп, жақсы достар болуға үйренеміз деп сенемін. Назарларыңызға рақмет! Достығымыз мәңгі болсын!